نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان بوده که آداب و رسوم زیادی دارد؛ لذا یکی از مشهورترین مراسم نوروزی ایرانیان، گستردن سفره هفت سین است.

 

 به گزارش روابط عمومی دانشکده پرستاری حضرت زهرا(س) آباده -  مردم ایران سفره هفت سین را چند ساعت مانده به زمان تحویل سال نو آماده می‌کنند و مواد خوراکی که ابتدای آنها با سین آغاز می‌شود از قبیل سنجد، سبزه، سمنو، سکه، سیب، سماق و سیر و ... را بر سر سفره می‌گذارند.

در آیین‌های باستانی ایران برای هر جشن «خوانی یا سفره‌ای» گسترده می‌شد که دارای انواع خوراکی‌ها بود. سفره نوروزی «هفت سین» نام داشت و می‌بایست از بقیه سفره‌ها رنگین‌تر باشد.

با ظهور اسلام در ایران زمین، سفره هفت سین ایرانی‌ها به قرآن مجید نیز مزین شده است. هر کدام از اجزای هفت سین، نشانه مفاهیمی چون رویش، زایش و باروری، فراوانی و برکت و ... است. سفره هفت سین نوروزی بر پایه عدد مقدس هفت بنا شده بود.

چرا «هفت» در سفره‌ هفت ‌سین‌ نوروزی؟

عدد هفت در زبان باستانی به نام "امرداد" است. امرداد معنای جاودانگی و بی مرگی نام داشت و از آنجایی که این عدد معنای زیبای زندگی و جاودانگی را می‌داد هفت واژه را به نشانه آن گزینه کرده و بر خوان نوروزی می‌چینند.

نگاهی‌ گذرا به‌ واقعیت‌های‌ طبیعی، کتب‌ الهی، باورهای مردم، هنر معماری، موسیقی، خط‌ و نیز ادبیات‌ ملل‌ نشان‌ می‌دهد که‌ عدد هفت‌ تا چه‌ حد مورد توجه‌ ویژه‌ قرار دارد. هفت برای ایران و ایرانیان باستان مقدس بود و از آن برای مفاهیم مثبت، خوش یمنی و فال نیک استفاده می‌شد؛ مانند؛ هفت رنگ رنگین کمان، هفت خان رستم در شاهنامه، هفت آسمان، هفت اقلیم، هفت روز هفته، هفت فرشته، هفت شهر عشق در عرفان، هفت پیکر و ... .

در قرآن‌ کریم‌ و نیز نزد مسلمانان‌ ایرانی‌ عدد هفت‌ جدای‌ از سایر عددها مورد توجه‌ قرار دارد. در برخی‌ از آیه‌ها و سوره‌های‌ قرآن‌ از عدد هفت‌ نام‌ برده‌ شده‌ و نیز قرآن‌ را مشتمل‌ بر هفت‌ موضوع‌ دانسته‌اند. مناسک‌ حج‌ هفت‌ مرحله‌ دارد و نخستین‌ قاریان‌ نیز هفت‌ نفر بوده‌اند.

سین‌های سفره هفت سین نماد چیست؟

قرآن کریم:

اولین چیزی که ایرانیان هنگام چیدن سفره هفت سین بر سفره قرار می‌دهند، قرآن کریم است. با آمدن اسلام به ایران و روی آوردن ایرانیان و مسلمان شدنشان، آنها بر سفره هفت سین خود قرآن را قرار می‌دهند تا سال نو را با توکل و توسل به خداوند متعال آغاز کنند.

سکه:

نماد خیر و برکت و درآمد است؛ قبل از پهن کردن سفره هفت سین صدقه کنار بگذارید. برنج و سکه نشانه ثروت است.

پیشنهاد: یه ظرف گندم یا برنج بذارید و داخل آن سکه بگذارید که بسیار خوب است. تعداد سکه‌ها حتما فرد باشد.

سبزه:

هیچ وقت ارزن سبز نکنید (ارزن سمبل فقر است) گندم از همه بهتر است. دورش را برای جلوگیری از نا به سامانی و بی نظمی حتما روبان می‌بندیم.

سیب:

سیب نشانه سلامتی است. به تعداد اعضای خانه در هفت سین کنار می‌گذاریم و قبل اینکه خراب شود حتما باید خورده شود.

سمنو:

سمنو سمبل برکت است. برای تقویت و تکمیل نقش آن، همراه با شیرینی بر سر سفره گذاشته شود.

سنجد:

سمبل محبت و نوع دوستی (میوه درخت عشق) است. اگر می‌خواهید روابط گسترده‌تری داشته باشید سنجد بیشتر بگذارید.

سیر:

نگهبان سفره (نگهبان انرژی‌های خانه) است. سمبل سلامتی ولی از نوع جلوگیری از ورود انرژی‌های منفی و ...

سرکه:

سمبل صبراست که قبلا به جای آن، شراب می‌گذاشتند. برای صبوری بیشتر سرکه را بیشتر بگذارید.

سماق:

نماد عشق مهر و پیوند دلها می‌باشد. سماق به خاطرهم رنگ بودن با طلوع خورشید، یادآوری می‌کند که پس از هر سختی آسانی است؛ لذا سماق را در سفره‌ی نوروز خود فراموش نکنید.

تخم مرغ:

نماد باروری است. زوج‌هایی که در انتظار فرزند هستند حتما تخم مرغ بگذارند. طبیعی باشد نه سفالی، نه تو خالی و نه پلاستیکی. قبل از خراب شدن خورده شود.

ماهی قرمز:

سمبل برکت در زندگی است. همان طور که در چند سال اخیر بحث غیر ایرانی بودن ماهی قرمز به عنوان سمبل سر سفره هفت سین بسیار مطرح شده، بهتر است به نشانه احترام به آب، در سرزمین‌های کم آب نظیر کشورمان، از سمبل ایرانی یعنی نارنج شناور در آب تنگ بلور استفاده کنید که تداعی‌گر جایگاه کره زمین در جهان هستی نیز هست.

آینه:

آینه نماد روشنایی می‌باشد. آینه که در مکاتب مختلف فنگ شویی در مورد استفاده و عدم استفاده از آن توافق ندارند، ولی منطق استفاده از آن این است که افراد لحظه سال تحویل در آینه به خود نگاه کنند تا ببینند آیا توان رو به رو شدن با خود را دارند و از عملکرد خود در سال گذاشته راضی هستند یا خیر.

شمع:

نماد روشنی و پاکی و عنصر آتش است؛ آتش تنها عنصری است که آلوده نمی‌شود. در مرکز و وسط سفره، شمع روشن کنید و شمع را قرار دهید تا نور و روشنی به همه زندگی شما سرازیر شود. شمع‌ها را همیشه روشن نگه دارید.

سفره هفت سین یک بهانه است تا به هوای آن بعد از یک سال دغدغه و کار، بعد از یک سال شاید دور بودن از جمع صمیمی خانواده، ساعاتی مانده به لحظه سال تحویل، همراه با خانواده در کنار آن بنشینیم و به اجزای آن نگاه کنیم و شاید یادمان بیاید زندگی زیباتر از آن چیزی که ما برای خودمان رقم زدیم جریان دارد. شاید گذر زمان را به چشم دیدیم و به گوش شنیدیم...